Oral Diagnoz ve Radyoloji

Oral diagnoz diş hekimleri tarafından hastanın ağız bölgesinin detaylı incelenmesi sonucunda teşhis koymasına verilen addır. Diagnoz kelimesi Yunanca ’dan gelir ve objektif, sübjektif semptomlardan dolayı oluşan hastalıkların tanımlanması anlamına gelir. Oral diagnoz, hastanın şikayetinin nedenini anlamak ve hastalığı tanımlamak için yapılır. Uzman diş hekimleri önce ağız içi muayenesini yapar ki bu muayene ağız yapısının sadece 1/3’lük bir bölümünün incelenmesine olanak sağlamaktadır. Sonrasında diş ve çene yapısını gösteren panoramik röntgen çeker, bu yöntem ile de ağız yapısının tamamının detaylı incelenmesi olanağı oluşur. Böylece ağız bölgesi detaylı olarak incelenerek olası problem çıkarabilecek bölgeler önceden tespit edilir, şikâyetin kaynağı belirlenebilir ve doğru teşhis koyularak uygun tedavi yöntemine başvurulabilir. Ancak oral diagnoz ile ağız içindeki çürükler ve iltihaplar tespit edilemez. Çene kemikleri, eklemi, tükürük bezleri, dil ve ağız yapısında bulunan yumuşak dokuların hastalıklarını ilgilendirir. Birçok sistematik hastalık da ağız içi belirtiler ile önceden tespit edilebilmektedir. Örnek olarak şeker hastalığı diş eti hastalığı ile kendini gösterebilir. Yine başka bir örnek olarak ağız içinde sık ve çok sayıda çıkan aftlar Behçet hastalığının ilk belirtileri olabilir. Bu gibi durumlar uzman diş hekimi tarafından incelenerek ve doğru yorumlanarak gerekli uzman doktorlara yönlendirme yapılabilir veya ağız içinde bir problem var ise doğru teşhis koyularak uygun tedaviye başlanabilir.

Radyoloji ağız içi hastalıkların teşhisinde yardımcı olan diş filmleridir. Özellikle diş ve çene kemiği gibi sert dokularda oluşabilecek hastalıkların teşhisinde önemli bir rol oynar. Bu diş filmlerinin bir diğer adı dental radyografilerdir. Bu radyolojik tetkikler dental tomografi, ağız içi ve ağız dışı röntgenler, panoramik röntgenler ve periapikal röntgenler olarak değerlendirilir. Bu tetkiklerin birbirinden farklı amaçları vardır.

Dental Tomografi

Dental tomografi ile normal tomografide görülemeyecek birçok açıdan kemik ve yumuşak doku görüntüsü alınabilir. Son teknolojiler sayesinde bu görüntülerin tüm açıları için ayrı görüntüler ortaya koyularak hastanın ağız yapısı en ince detayına kadar incelenebilir. Böylece doğru teşhis ve uygun tedavi uygulaması yapılabilir.

Panoramik Röntgen

Panoramik röntgen ile ağız içinde mevcut olan dişlerin tamamının, gömülü dişlerin, kemik dokusunun, çene kemiğinin tamamının, ağız bölgesindeki boşlukların ve eklemlerin tek seferde ayrıntılı olarak incelenmesine olanak sağlar. Genel olarak kontrol amaçlı muayenede kullanılmaktadır. Gömülü diş çekimi, rezeksiyon, ufak kistler ve az sayıda implant uygulanması gibi basit cerrahi işlemlerde de panoramik röntgen kullanılmaktadır.

Periapikal Röntgen

Periapikal röntgen daha küçük bir alanın daha detaylı bir görüntüsünün alınması gerektiğinde çekilir. Panoramik röntgende şüpheli görünen, yakından incelenmesi gereken alanların detaylı görüntüsünün alınması amacı ile kullanılır. Bu röntgen ile sadece birbirine komşu birkaç diş ve bu dişleri çevreleyen kemik dokusu görüntülenebilir.

Dijital Radyografiler (RVG)

Çekilen röntgenler anında bilgisayar ekranında görüntülenebildiği gibi aynı zamanda bu görüntüler üstünde renk oynamaları, büyütme-küçültme işlemleri ve gerekli ölçümler yapılabilmektedir. Bu görüntüler aynı zamanda bilgisayar ortamında saklanabilmekte ve gerekli olduğu durumlarda internet aracılığı ile paylaşılabilmektedir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT, CT)

Ağız veya çene yapısında bulunabilecek büyük kistler, tümörler veya ağız içinde çok sayıda implant uygulaması olan hastalarda geleneksel ağız içi ve ağız dışı görüntüleme teknikleri yetersiz kaldığı zaman üç boyutlu bilgisayarlı tomografik görüntüleme tekniği kullanılır. Bu yöntem sayesinde ağız bölgesinin üç boyutu görüntüsü alınabilmekte ve dişlerin ve patolojik oluşumların çevre dokularla ilgili komşulukları incelenebilmektedir. Özellikle diğer incelemelerden farklı ağız bölgesinin enine kesit alınarak inceleme yapılabilme imkânı vermesidir. Böylece gerekli detaylı inceleme yapılabilmekte ve uygun tedavi için doğru yöntemler belirlenebilmektedir. Aynı zamanda bu yöntem ile cerrahi işlemlerin riski minimuma indirilmiş ve daha güvenli bir tedavi süreci yürütülmüş olur.

Teşhis ve Tedavi Süreci

Oral diagnoz ve radyoloji ağız içinde bulunan veya erken aşamada olan hastalıkların teşhis edilmesinde çok büyük bir rol oynamaktadır. Normalde yapılan muayene ile ağız içinin sadece 1/3’lük oranı incelenebilirken, bahsedilen yöntemler ile ağzın kalan yapısı detaylıca incelenebilmektedir. Böylece çene kemiğinin içinde kalan iltihap oluşumları, gömülü dişler gibi ağız içinde görünmeyen problemler rahatlıkla tespit edilebilmektedir. Doğru tespit doğru teşhise, doğru teşhis ise uygun ve etkili bir tedaviye olanak verir.